တရားမွ်တတယ္ဆိုတာ ဘာလဲ (၂)

ယမန္ေန႔မွအဆက္ .......

တရားမွ်တတယ္ဆိုတာ ဘာလဲ (၂)

         

သို႔ေသာ္ ခ်ာလီမုန္တိုင္းတိုက္ၿပီးေနာက္ ထူးျခားေသာအေနအထားေအာက္တြင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေစ်းႏႈန္းမ်ားျမႇင့္တင္လိုက္ၾက၏။ ယင္းတို႔အား ဤသို႔ေစ်းႏႈန္းျမႇင့္တင္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ေစ်းေကာင္းရလိုေသာ ထုတ္လုပ္သူမ်ားက ျပည္သူလူထု လိုအပ္တာမွန္သမွ် အလ်င္အျမန္ အေျမာက္အမ်ား ထုတ္လုပ္လာၾကသျဖင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျမန္ဆန္သြက္လက္လာသည္ဟု ဆိုၾက၏။ ထို႔ျပင္ မုန္တိုင္းက်လိုက္သည့္ ထူးျခားေသာအေျခအေနမ်ဳိးေအာက္တြင္ စားသံုးသူမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္ခြင့္ဆိုသည္မွာ မလႊဲမေရွာင္သာစြာ အကန္႔အသတ္ရွိလာ၏။ စားသံုးသူမ်ား၏ ဝယ္လိုအား ႐ုတ္တရက္ ျမင့္တက္မ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္ ေစ်းကြက္သဘာဝအရ အၿပိဳင္အဆိုင္ေရာင္းခ်ၾကရင္း ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္လာရျခင္းျဖစ္သည္ဟူ၍ ခုခံေခ်ပခဲ့ၾကသည္။

         

သို႔ေသာ္ စားသံုးသူမ်ားဘက္ကလည္း ဝယ္လိုအား မ်ားျပားလာျခင္း၊ ကုန္စည္ျပတ္လပ္ျခင္းတို႔ေၾကာင္း ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္မႈ အတန္အသင့္ရွိလာျခင္းမ်ဳိးကို နားလည္ေပးႏိုင္ၾက၏။ 'မ်က္ျဖဴဆိုက္ေလ ဆရာႀကိဳက္ေလ' ဆိုေသာ သေဘာထားျဖင့္ လူအမ်ား ေသေကာင္ေပါင္းလဲျဖစ္ေနခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား မိုးသို႔ထိုးေထာင္ အၿပိဳင္အဆိုင္ ျမႇင့္တင္ေန ၾကသည့္ လုပ္ငန္းရွင္'လင္းတ'ႀကီးမ်ားကို ေဒါသထြက္ေနၾကျခင္းျဖစ္၏။ ယင္းသို႔ေပါက္ကြဲထြက္လာသည့္ ေဒါသမွာ အရင္းခံအားျဖင့္ တရားလြန္'တရားမမွ်တမႈ' (Injustice)ဟူသည့္ စိတ္ခံစားမႈ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္နယ္ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ခရစ္က 'စားသံုးသူမ်ားရဲ႕ ေဒါသေပါက္ကြဲမႈ အရင္းအျမစ္မွာ ေစ်းကြက္အေျခခံေၾကာင့္မဟုတ္၊ က်င့္ဝတ္အေျခခံေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္။ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူထုဒုကၡမ်ဳိးစံု ခံစားေနရခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ရသေလာက္ အျမတ္ထုတ္လိုက္မယ္ ဆိုတဲ့ ေလာဘရမၼက္စိတ္ကို ေဒါသထြက္ေနၾကတာပါ' ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့၏။

         

ေလာဘရမၼက္ဆိုသည္မွာ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္၏။ အထူးသျဖင့္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူထုဒုကၡေရာက္ ေနခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ ေလာဘရမၼက္တက္ေသာစိတ္မွာ က်င့္ဝတ္သေဘာအရ အလြန္ဆိုးရြားလွ၏။ ထို႔ျပင္ ဤယုတ္ညံ့ေသာ စိတ္ထားမ်ဳိးကို လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းအေပၚ ထားရွိျခင္း မဟုတ္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ထားရွိျခင္းျဖစ္၍ ပိုမို႐ိုင္းစိုင္း ယုတ္မာလွ၏။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ထားရွိသည့္ ဤစိတ္႐ိုင္းစိတ္မိုက္မ်ဳိးကို လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကလည္း ထိုက္တန္သည့္ ျပစ္ဒဏ္ျပန္ခတ္သင့္ေပသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ျပည္သူမ်ားကလည္း 'တရားမွ်တသည္' (Justice) ဟု ယူဆၾကေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ကမာ႖ႀကီးကို စစ္မီးစစ္လွ်ံထဲသို႔ ထိုးသြင္းလာခဲ့ေသာ ဟစ္တလာအား သမိုင္းက ဒဏ္ခတ္ခဲ့ျခင္းကို ျပည္သူမ်ားက ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္၏။ ႏ်ဴရင္ဘတ္ စစ္ခံု႐ံုးသည္ နာဇီစစ္ရာဇဝတ္ေကာင္မ်ားကို ထိုက္တန္စြာ ေသဒဏ္ေပးလိုက္ျခင္းျဖင့္ ကမာ႖ႀကီး၏ 'တရားမွ်တမႈဆိုင္ရာ' စံနမူနာ ျဖစ္လာခဲ့ရေပသည္။ ထို႔အတူ ယေန႔ မီလိုဆီဗစ္ကဲ့သို႔ေသာ စစ္ရာဇဝတ္ေကာင္မ်ားကို စစ္ေဆးအျပစ္ဒဏ္ေပးေနသည့္ ဟိဂ္ၿမိဳ႕ရွိ 'ကမာ႖႔တရားခံု႐ံုး'သည္လည္း ကမၻာႀကီး တြင္ 'တရားမွ်တမႈ'ထြန္းကားေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ေပးေနသည့္ေနရာပင္ ျဖစ္သည္။ ခ်ဳပ္ၾကည့္လွ်င္ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း 'တရားမွ်တမႈ'ဆိုသည္တြင္ ျပည္သူမ်ား သက္သာအဆင္ေျပေရးႏွင့္ 'လြတ္လပ္ခြင့္'သာမက 'ေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္သည့္ က်င့္ဝတ္ႏႈန္းစံမ်ား' ပါဝင္ရန္လည္း အေရးႀကီးေပသည္။ ထိုေကာင္းျမတ္သည့္ က်င့္ဝတ္ႏႈန္းစံမ်ား ဥပေဒအျဖစ္ ပံုေပၚမွသာလွ်င္ 'တရားမွ်တမႈ'ကို အျပည့္အဝ ခံစားခြင့္ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းသို႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ 'တရားမွ်တမႈ လႊမ္းမိုးေရးအတြက္ ျမင့္ျမတ္ေကာင္းမြန္ေသာက်င့္ဝတ္မ်ား' တရားဥပေဒအျဖစ္ ရွင္သန္လႈပ္ရွားလာေရးဆိုသည္မွာ 'ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံေရးဒႆနနယ္ပယ္'ကို အႀကီးက်ယ္ဆံုး စိန္ေခၚေနေသာ ေမးခြန္းႀကီးပင္ျဖစ္ေပသည္။

- တရားမွ်တေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ျပည္သူမ်ားအတြင္း ျမင့္ျမတ္ေကာင္းမြန္ေသာ က်င့္ဝတ္မ်ား တိုးပြားေကာင္းမြန္လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေနပါသေလာ။

(သို႔မဟုတ္)

- ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ေကာင္းမြန္သည့္ ဘဝေနထိုင္မႈပံုစံကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ေရးအတြက္ တရားဥပေဒသည္ မတူေသာေကာင္းမႈဆိုင္ရာ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးၾကားတြင္ ပါဝင္ဆံုးျဖတ္ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲ ၾကားေနအျဖစ္ ရွိေနသင့္ပါသေလာ။

         

ေကာင္းမႈႏွင့္ မေကာင္းမႈဆိုသည့္ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ က်မ္းဂန္မ်ားအလိုအရ အထက္ပါေမးခြန္းမ်ားကပင္ ႏိုင္ငံေရးဒႆနဆိုင္ရာ ေရွး႐ိုးစံထားအျမင္ႏွင့္ ေခတ္သစ္အေတြးအျမင္တို႔ကို စည္းတားခြဲျခားေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အရစၥတိုတယ္ (Aristotle) ၏ အျမင္အရ 'တရားမွ်တမႈ' ဆိုသည္မွာ လူထုကို ယင္းတို႔ႏွင့္ထိုက္တန္သည့္ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာတန္ဖိုးမ်ားကို အပ္ႏွင္းျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထိုသို႔အပ္ႏွင္းရန္အတြက္ မည္သူက မည္သည္ႏွင့္ထိုက္တန္သည္ကို ဆံုးျဖတ္ရန္ ေကာင္းမႈႏွင့္ မေကာင္းမႈတို႔ကို ခြဲျခားႏိုင္ရမည္ျဖစ္ၿပီး မည္သို႔ေသာ ေကာင္းမႈက မည္မွ်ထိုက္တန္သည္ကိုလည္း အဆံုးအျဖတ္ေပးရမည္ျဖစ္၏။ ထို႔ျပင္ သူ၏အယူအဆအရ မည္သို႔ေသာ လူမႈဘဝပံုစံက လူထု၏စိတ္ဆႏၵႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ကို တိုင္းျပည္၏ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒ၏စနစ္တစ္ရပ္က ေရာင္ျပန္ဟပ္ျပႏိုင္စြမ္းမရွိလွ်င္ အဆံုးအျဖတ္ေပး ပံုေဖာ္ႏိုင္ရန္ အခက္အခဲရွိ၏။ ခ်ဳပ္လိုက္လွ်င္ အရစၥတိုတယ္၏ သေဘာထားမွာ ျပည္သူလူထု၏ ေကာင္းမြန္ေသာ ေနထိုင္မႈဘဝပံုစံကို ပံုေဖာ္ေပးႏိုင္ေရးတြင္ တရားဥပေဒသည္ ၾကားေနေပး၍မျဖစ္ႏိုင္ေပ။

         

အထက္ပါအျမင္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္စြာပင္ ေခတ္သစ္ ဒႆနပညာ၏ဖခင္ အီမယ္ႏ်ဴရယ္ကန္႔ (Immanule kant) မွ ၂ဝ ရာစု ႏိုင္ငံေရးဒႆနပညာရွင္ ဂြၽန္ေရာလ္ (John Rawls) အထိေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားကမူ တရားမွ်တမႈဆိုသည္ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုမႈသည္ ေကာင္းမြန္ေသာက်င့္ဝတ္ (သို႔) လူမႈဘဝပံုစံစသည့္ အခိုင္အမာ အေၾကာင္းအခ်က္အခ်ဳိ႕ကို အေျချပဳ၍ မဆံုးျဖတ္သင့္၊ တရားမွ်တသည့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၌ ေကာင္းမြန္ေသာ ေနထိုင္မႈဘဝပံုစံကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္တြင္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ လြတ္လပ္မႈကို အျပန္အလွန္ ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳရန္ လိုအပ္လိမ့္မည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ဆိုရလွ်င္ က်မ္း႐ိုးအယူအဆမ်ားက 'ေကာင္းျမတ္မွန္ကန္ ေသာက်င့္ဝတ္'ကို စံထားခဲ့ၾကၿပီး ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံေရးဒႆနကမူ 'လြတ္လပ္ခြင့္ကို မ႑ိဳင္ျပဳ စဥ္းစားေတြးေခၚခဲ့ၾကေပသည္။

         

ဆိုရလွ်င္ အထက္ပါႏိုင္ငံေရးဒႆနႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ေရွး႐ိုးစံထား အျမင္မ်ားႏွင့္ ေခတ္သစ္ဒႆနအယူ အဆမ်ား ကိုယ္စီပင္လွ်င္ အားေကာင္းခ်က္အားနည္းခ်က္ ကိုယ္စီရွိၾကသည္ပင္ျဖစ္၏။ အထူးသျဖင့္ ဒႆနပညာရွင္မ်ားအၾကားထက္ သာမန္ျပည္သူလူထုအၾကားတြင္ 'တရားမွ်တမႈ' ဆိုသည္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔႐ႈပ္ေထြးေသာ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတတ္ၾကေပသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္ 'တရားမွ်တမႈ'ကို အေလးအနက္ ဖြင့္ဆိုရျခင္းမွာ လူ႔ေလာကအႏွံ႔အျပားတြင္  'မတရားမမွ်တမႈမ်ား' အႏွံ႔အျပားရွိေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏။ မတရားမမွ်တမႈမ်ားကို ေက်ာ္လႊားအႏိုင္ယူႏိုင္ေရးအတြက္ တရားမွ်တမႈ၏ အေျခခံမ်ားကို ရွင္းလင္းပီျပင္စြာ နားလည္ထားရန္ လိုအပ္ေပသည္။ လူတိုင္း တရားမွ်တမႈကို လိုလားေတာင္းဆိုၾကျခင္း၏ ဦးတည္ခ်က္မွာ ေကာင္းျမတ္မွန္ကန္သည့္ က်င့္ဝတ္မ်ား လႊမ္းမိုးသည့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းမ်ဳိးကို ဖန္တီးလိုၾက၍ပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းဆိုရလွ်င္ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာ၍ လြတ္လပ္ေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ဳိးကို ေတာင့္တလိုလားၾကျခင္းျဖစ္၏။ ထိုလိုလားခ်က္မ်ားကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေဘာင္ထဲတြင္ ထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ႏိုင္မွသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ 'တရားမွ်တမႈ'သည္ ရွင္သန္သက္ဝင္လာမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း လြတ္လပ္ေရးေခတ္ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းတြင္

'တရားမွ်တ လြတ္လပ္ျခင္းႏွင့္မေသြ

ဒို႔ေျပ ဒို႔ေျမ၊ မ်ားလူခပ္သိမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေစဖို႔

ခြင့္တူညီမွ် ဝါဒျဖဴစင္တဲ့ေျပ' စသည့္ စကားလံုးမ်ား ပါဝင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပမည္။